Istnieją dwa obszary siatkówki charakteryzujące się odmienną budową histologiczną, jest to obszar dołka środkowego oraz skrajnego obwodu siatkówki. Dołek środkowy jest centralnie położonym obszarem siatkówki leżącym w środkowej części tylnego bieguna oka, który zajmuje plamka (macula).
Do obrzęku plamki najczęściej dochodzi w takich schorzeniach jak:
- retinopatia cukrzycowa
- CRS
- zakrzep żyły centralnej siatkówki
Cukrzycowy obrzęk plamki (DME ) jest następstwem innego powikłania cukrzycy znanego jako retinopatia cukrzycowa, w którym dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych w oku i wycieku płynów. Z reguły DME występuje jednoocznie i bywa lekceważone przez chorego jako coś przejściowego. Niestety nie leczony obrzęk plamki prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia widzenia, a jego rozlana postać nawet do ślepoty.
Leczenie cukrzycowego obrzęku plamki może polegać na fotokoagulacji laserowej siatkówki. Jej stosowanie pozwala zahamować rozwój obrzęku i utrzymać widzenie na poziomie stwierdzanym w momencie rozpoczęcia leczenia, tylko u niewielkiego procenta chorych udaje się uzyskać poprawę ostrości wzroku.
Nową metodą leczenia jest stosowanie iniekcji doszklistkowych anty-VEGF. Leczenie to umożliwia uzyskanie poprawy widzenia.
Najnowszą metodą leczenia jest terapia mikropulsacyjna przy pomocy lasera żółtego 577 nm. Zaletą tej metody jest brak uszkodzeń w obrębie tkanek.
CRS (Centralna Retinopatia Surowicza) jest chorobą idiopatyczną o nieznanej etiologii na którą nie ma skutecznej terapii zarówno farmakologicznej jak i zabiegowej. Stosowane terapie maja na celu “wspomożenie” organizmu do samoistnego zwalczenia choroby.
Obecnie stosowane jest kilka alternatywnych metod których skuteczność jest porównywalna i maksymalnie sięga 50%. Dodać należy że w przebiegu schorzenia dochodzi do uszkodzenia jednej z warstw siatkówki co może spowodować trwałe zaburzenia widzenia utrzymujące się nawet po ustąpieniu CRS. W diagnostyce wykorzystuje się badanie OCT oraz badanie angiografii fluoresceinowej.
W zależności od zmian leczenie może opierać się na : zamknięciu miejsca przecieku laserem połączone z terapia mikropulsacyjną czy tez samą terapię mikropulsacyjną lub leczenie iniekcjami anty-VEGF.
Zakrzep żyły środkowej siatkówki – CRVO, lub jej odgałęzienia (zakrzep gałęzi żyły środkowej siatkówki – BRVO, ang. branch retinal vein occlusion) – schorzenie to polega na zamknięciu światła głównej żyły siatkówki , co powoduje różnego stopnia pogorszenie widzenia. Najczęściej wstępuje u chorych na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, hyperlipidemię, przy zaburzeniach krzepnięcia krwi, jaskrze pierwotnej otwartego kąta. Powikłania po zakrzepie żyły środkowej:
- Neowaskularyzacja przedniego i tylnego odcinka – jaskra neowaskularna, wylewy
- Obrzęk plamki
Leczenie – iniekcja doszklistowa preparatem anty –VGEF i/lub laseroterapia laserem żółtym 577 nm z użyciem mikropulsów, Implanty biodegradowalne dexamethazonu
Badanie OCT – 2012-10-08
Stan po Zakrzep żyły środkowej siatkówki (gałązka dolna)
OL – w centrum obrzęk torbielowaty ze zwiększeniem grubości siatkówki do 570 mikrometrów
Stan po laseroterapii . Laseroterapia zamian pozakrzepowych oko lewe fotokoagulacja MikroPulsami w marcu 2013r.
Badanie OCT w dniu 2014-03-21
OL- grubość siatkówki w centrum prawidłowa (w dołeczku 154 um)
Wniosek: W porównaniu z badaniem z 09.2013 obrzęk w OL uległ dalszemu zmniejszeniu.
